Intensieve weg naar toekomstbestendig landgoed

Landgoed Hoevelaken, een bijzonder groene oase midden in sterk verstedelijkt gebied, staat aan de vooravond van grote veranderingen. Door uitbreiding van het landgoed met 20 hectare en een nieuwe kijk op het onderhoud van bestaande delen wordt het historische Hoevelaken klaargestoomd voor de toekomst.

GLK-medewerker Gerard Jonkers: “Al sinds 2012 ben ik nauw betrokken bij landgoed Hoevelaken. In die tijd heb ik behoorlijk wat veranderingen in de omgeving meegemaakt. De grote nieuwe woonwijk Vathorst in Amersfoort, vrijwel grenzend aan het landgoed, zorgde al snel voor een sterk toegenomen drukte. Wandelaars, fietsers, hondenbezitters, ruiters, mensen met kinderen: allemaal trokken de nieuwe bewoners naar het gebied om te genieten van hetzelfde stukje groen. En geef ze eens ongelijk: het is hier prachtig! Zelf ga ik er in mijn vrije tijd ook graag wandelen.”  

Waardevol voor mens en natuur

Dit eeuwenoude, langgerekte landgoed is een uniek en waardevol natuurgebied met volop cultuurhistorie. Wat mij vooral fascineert, is de afwisseling tussen natte en droge stukken, hoog- en laaggelegen delen. Dat levert een enorme variatie in dier- en plantsoorten op. In oude bomen leven vleermuizen en in het nieuwere, nattere natuurgebied komen watervogels graag. Dat maakt het voor mensen ook zo fijn om hier te recreëren; je kunt er van alles zien. Landgoed Hoevelaken heeft een parkachtige aanleg met mooie zichtlijnen, een imposante middenlaan omzoomd door beuken en slingerende paadjes.

Beschermen door uitbreiding 

Wij vinden het onze verantwoordelijkheid om natuur, landschap en cultuurhistorie zo goed mogelijk te beschermen en door te geven aan volgende generaties. Voor Hoevelaken was het ook nodig het landgoed te vergroten, om daarmee ruimte te scheppen voor de enorme drukte. Omdat Rijkswaterstaat plannen had om de A1 en A28 te verbreden, moest er op een andere plek natuur terugkomen. Die zogenaamde ‘natuurcompensatie’ is verplicht volgens de wet. Ik ben er trots op dat landgoed Hoevelaken hiervoor de aangewezen plek werd. We hebben hard ons best gedaan om dat voor elkaar te krijgen, dus dat voelt zeker als een overwinning. Niet alleen voor mij persoonlijk, maar voor iedereen die zich al jaren inzet voor dit gebied.

Lange adem 

Bij het maken van plannen hebben we steeds nauw met gemeente Nijkerk samengewerkt en constant de omgeving betrokken. We hebben veel informatiebijeenkomsten gehouden en ook tientallen keukentafelgesprekken. Ik vind het heel belangrijk om met iedereen het gesprek aan te gaan. Zodat als je keuzes maakt, mensen die ook beter kunnen begrijpen. Bovendien word je er zelf altijd wijzer van. Ook hebben we natuurlijk veel met grondeigenaren overlegd. Al met al een behoorlijk intensieve periode, waarbij we echt een lange adem moesten hebben. Maar het is gelukt!

Natuurvriendelijker beheer 

De eerste aanpassingen zijn al gedaan. Zo zijn twee parkeerplaatsen verplaatst naar buiten het landgoed. Bomen en bodem raakten beschadigd door de vele auto’s en bovendien was het niet mooi om al die auto’s in het zicht te hebben in de brede bomenlanen. Daarnaast zijn landbouwpercelen omgevormd naar natuur- en milieuvriendelijkere vormen. De komende jaren doen we daar een schepje bovenop door bijvoorbeeld enkele kruiden- en faunarijke akkers aan te leggen. Ook laten we het liefst koeien midden op het landgoed in de wei grazen.

Dat levert allemaal zeker een andere beleving voor bezoekers op. Iedereen blijft van harte welkom, maar we gaan er wel voor zorgen dat recreanten elkaar niet meer in de weg lopen. Er komt nu bijvoorbeeld een apart ruiterpad en op een andere plek een hondenlosloopgebied.

Unieke samenwerking 

Afgelopen zomer heeft de gemeenteraad van Nijkerk de bestemmingsplannen voor de uitbreiding goedgekeurd. We mogen de stukken landbouwgrond aan de oostzijde omvormen naar bos en natuur, zodat we onze plannen kunnen gaan realiseren. De samenwerking tussen GLK en de gemeente Nijkerk vind ik wel heel bijzonder in dit project, dat heb ik nog nergens zo meegemaakt. We zien samen in dat het landgoed beter beschermd moet worden, dat het uitgebreid moet worden en we trekken daarbij samen op. Een prachtig voorbeeld voor samenwerking in andere gebieden, waarvan ik er al wel een paar in gedachten heb!