Wekeromse Zand

Natuur In het gebied Fietsen & wandelen Excursies Locatie & voorzieningen

Waarom is dit natuurgebied belangrijk?

Actief stuivend zand, diep uitgestoven laagten en begroeide ‘forten’ wisselen elkaar af in de kern van het grote natuurgebied. Door de extreme leefomstandigheden kent stuifzand een geheel eigen plant- en dierleven. Omdat er niet veel stuifzandgebieden zijn, is het belangrijk voor het voortbestaan van veel bijzondere planten- en diersoorten.

Help ons dit natuurgebied te beheren

Ontdek het gebied

In het Wekeromse Zand is naast het stuivende zand ook veel bos en hei. In het gebied loopt een aantal gemarkeerde wandelroutes, die je ook terugvindt op de informatieborden bij de verschillende parkeerplaatsen. Onze educatieve boswachters geven regelmatig rondleidingen. Houd daarvoor de excursiekalender op deze pagina in de gaten. Vanwege de heidekoeien en het overige wild in het gebied mag de hond helaas niet mee, ook niet aangelijnd.

Planten en dieren
Het stuifzand maakt het Wekeromse Zand een bijzonder en waardevol natuurgebied op de Veluwe. Met name langs de randen van het stuifzand, daar waar het zand regelmatig de heide instuift, is het gebied rijk aan plant- en diersoorten.
Zeldzame vogels
Op het Wekeromse Zand leven zeldzame vogelsoorten, zoals de boomleeuwerik en de nachtzwaluw. In de winter is de klapekster te gast in het gebied.
Insecten
De mierenleeuw voelt zich helemaal thuis op het Wekeromse Zand. De larven van dit insect maken in het zand een valkuil en wachten op insecten die erin tuimelen. Een bijzondere bewoner van de haarmosvegetaties, langs de rand van het stuifzand, is de sneeuwspringer. Dit insect is midden in de winter te vinden. Een van de weinige soorten die wel midden in het stuifzand leeft, is de zandoorworm.
Grazers
Om het stuifzand ‘levend’ te houden is het noodzakelijk dat de wind het zand in beweging kan houden. De grazende moeflons en heidekoeien zorgen er samen voor dat de heide niet dichtgroeit met hoge grassen.

Planten

De temperatuurverschillen tussen dag en nacht zijn groot op het stuifzand, en het gebied is erg droog omdat zand nauwelijks water vasthoudt. Toch vinden verschillende bijzonder planten hier hun plekje, zoals klein warkruid, een parasitaire plant die op heide groeit. Aan de rand van het stuifzand groeien het hamerblaadje, ruig haarmos en buntgras. Deze soorten zorgen er samen voor dat het stuivende zand langs de randen weer wordt vastgelegd.

Vennen

In dit droge gebied liggen hier en daar een aantal vennetjes verstopt, waar veel libellen voorkomen. De vennetjes zijn ontstaan doordat het zand tot onder het grondwaterpeil is weggeblazen.

Paddenstoelen

In de droge en schrale dennenbossen zijn zeldzame paddenstoelen te vinden met bijzondere namen, zoals de gele ridderzwam, de grijsbruine zalmplaat en de jodoformrussula.

IJzertijdboerderij
Al in de IJzertijd, ongeveer drieduizend jaar geleden, woonden hier mensen. Ze leefden in kleine groepen, vaak niet meer dan een paar families. In de buurt liggen veel grafheuvels uit die tijd. In de bodem zijn paalsporen van boerderijen uit de IJzertijd gevonden. Met dat patroon als voorbeeld heeft Geldersch Landschap & Kasteelen een boerderij en een ‘spieker’, een voorraadschuur, nagebouwd. Daarbij zijn zoveel mogelijk lokale materialen gebruikt. De boerderij en spieker liggen aan de Vijfsprongweg, vlakbij kruispunt de Vijfsprong in Wekerom. Vanaf het uitzichtplatform en de picknicktafel kan je mooi uitkijken op de omgeving.
Celtic fields
Het Wekeromse Zand werd al in de IJzertijd bewoond. Het gebied bevat een van de grootste Celtic fields-complexen van ons land. Celtic fields zijn kleine prehistorische akkertjes. Het is een bijzonder overblijfsel uit de IJzertijd. Celtic fields bestonden uit vierkante veldjes van ongeveer veertig bij veertig meter, omgeven door walletjes. Boeren uit de IJzertijd gaven de voorkeur aan zandgrond. Die was makkelijk bewerkbaar. Als de schrale grond was uitgeput, schoof de boer een veldje op. Het vele werk leverde weinig op. Waarschijnlijk kon dit gebied maar vijf of zes families van voedsel voorzien.
Beluister de spannende geschiedenis van de Celtic fields
Beluister de spannende geschiedenis van de Celtic fields
Wildobservatiepost
In het Wekeromse Zand staat een wildobservatiepost. Die is vrij toegankelijk. Met een beetje geduld en geluk kan je vanuit de houten post reeën, vossen of dassen waarnemen. Je benadert de post via de achterkant. Binnen geven langgerekte kijkgaten een goed zicht op de omgeving. De post ligt in het noorden van het gebied, te bereiken vanaf de parkeerplaats aan de Vijfsprongweg (na de camping).

West-Veluwe fiets knooppuntenroute

Deze route start in het centrum van Barneveld bij het in neogotische stijl gebouwde huis Schaffelaar met prachtig park.
- Fietsen 50 km 4 sterren (2)
- Barneveld
Lees verder
Lees verder
Routes Wekeromse Zand

Het Wekeromse Zand is een van de laatste grote stuifzandgebieden van Nederland. Tijdens de wandeling zie je een zeer afwisselend landschap en het is een plek waar bijzondere mossen, planten…
- Wandelen 2 km – 6,5 km 4.25 sterren (4)
- Wekeromse Zand
Lees verder

Nachtzwaluw excursie
- zaterdag 8 juni
Hoor de nachtzwaluw snorren.
- Excursie
- Wekeromse Zand
Lees verder
Lees verder
Vroege ochtendwandeling
- zaterdag 15 juni
Vroeg uit de veren voor deze ochtendwandeling
- Excursie
- Wekeromse Zand
Lees verder
Lees verder

Locatie

Vijfsprongweg
6741 JA Wekerom

Regio Veluwe – Gemeente Ede
Verworven 1956 – Oppervlakte 538 ha

Ruiter- en menroute Wekeromse Zand

Voorzieningen

Wandelen
Wandelroute
Paardrijden
Wild kijken
Kamperen

Beheervisie
Lees de beheervisie van het Wekeromse Zand
Lees de beheervisie van het Wekeromse Zand

Wekeromse Zand bevroren vijver Clara Wilken

Een bos vol verhalen

Het is bijna niet voor te stellen dat tijdens de koude wintermaanden in het prachtige Wekeromse Zand ook dieren leven. Boswachter Clara Wilken van Geldersch Landschap & Kasteelen laat ons zien hoe zij overwinteren.

Bekijk de video