Op naar buiten!
Het is half mei en de lente is in volle gang! De dagen zijn lang, de temperaturen lopen op, weides staan vol met bloemen en overal bruist het van het leven! Het is bij uitstek de periode dat jonge dieren voorzichtig de wereld gaan verkennen. Jonge vosjes komen voor het eerst buiten hun hol en zien, horen en ruiken iedere dag weer iets nieuws. Daarnaast zijn ze constant met elkaar in de weer en krijgen ze steeds meer lef. Met veel geluk ben je binnenkort wellicht zelf getuige van deze aandoenlijke ontwikkeling!
De eerste weken
De paartijd van de vos loopt van december tot in februari. Vervolgens worden eind maart of begin april, na een draagtijd van ruim 50 dagen, meestal 4 of 5 welpjes geboren. Dit kunnen er echter nog meer zijn! De geboorte vindt doorgaans plaats in een ondergronds hol, ook wel ‘bouw’ genaamd. Vossen kunnen die uitstekend zelf graven, maar ook (oude) dassenburchten en konijnenholen zijn populair. De welpjes hebben bij de geboorte een grotendeels donkergrijze vacht en hun oogjes zitten nog zo’n anderhalve week dicht. Gedurende de eerste vier weken na de geboorte wordt melk gedronken bij de moeder. Na die tijd krijgen de jongen vast voedsel. Niet alleen de moeder, maar ook de vader komt dan regelmatig een maaltje bezorgen.
Jong geleerd, oud gedaan
Na ongeveer een maand in het hol te hebben doorgebracht, is het in mei tijd dat de welpjes de buitenwereld gaan verkennen. Vooral bij warm, zonnig weer komen ze naar buiten. Het is prachtig om te zien hoe de welpjes, inmiddels al iets meer oranje van kleur, overal op reageren! Ieder geluid trekt hun aandacht, een overvliegende vogel wordt langdurig nagekeken, aan planten wordt gesnuffeld en op vliegen worden instinctief jachttechnieken geoefend. Een groot deel van de tijd zijn de welpjes echter met elkaar bezig. Regelmatig klauteren ze over elkaar heen en vinden er stoeipartijtjes plaats. Oren en staart van een broertje of zusje zijn daarbij favoriete doelwitten om in te bijten. Vooral bij de jonge mannetjes (rekels) kan het er soms hevig aan toe gaan. Zij bepalen onderling wie de sterkste is. Naast het trainen van hun spieren ontstaat zo een rangorde. Die geldt niet alleen op jonge leeftijd, maar ook wanneer de welpen oud genoeg zijn om een eigen territorium te gaan zoeken.
Geniet voorzichtig
Er is veel geluk nodig om jonge vosjes tegen te komen. Het hol zit vaak goed verborgen en de welpjes blijven in het begin dichtbij de ingang. Kom je ze toch tegen? Genieten! Houd daarbij wel ruim afstand, stel jezelf beschut op en let op de windrichting (zorg dat deze naar je toe staat). Hoewel de welpjes tijdens hun eerste weken buiten het hol nog niet mensenschuw zijn, zijn de oudervossen dat wel. Bespeurt de moeder onraad, dan is de kans aanwezig dat ze al haar jongen verplaatst naar een ander hol… Zonde van de broodnodige energie!
Jeroen van Wijk is een jonge natuurfotograaf met een masteropleiding in bos- en natuurbeheer. Zes keer per jaar gaat hij voor Geldersch Landschap & Kasteelen op pad en doet hij door middel van tekst en beeld actueel verslag van het moois dat de natuur in Gelderland te bieden heeft.
