Kraaigraaf en Zwarte Kolk

Planten en dieren Kraaigraaf Planten en dieren Zwarte Kolk Locatie & voorzieningen

De Zwarte Kolk ligt in het buitengebied van Twello. Het bestaat uit kleine graslanden omgeven door houtwallen en singels. Op het laagste punt ligt een waterpartij, waar zich regenwater of kwelwater verzamelt. Het natuurgebied ligt tussen grotere percelen die door ruilverkaveling zijn ontstaan. Het gebied is al wandelend of fietsend goed te bekijken vanaf de Zwarte Kolkstraat.

Waarom is dit natuurgebied belangrijk?

De Zwarte Kolk is een kleinschalig en oud landschap. Dankzij natuurontwikkeling door GLK ontwikkelt zich een steeds grotere diversiteit aan flora en fauna, waar dit landschap zich van oorsprong goed voor leent.

Help ons dit natuurgebied te beheren

Natuurgebieden rond Twello
Een oud cultuurlandschap met graslanden, houtwallen en een poel is een herinnering aan het agrarische landschap van vóór de ruilverkaveling. Houtwallen en -singels hadden veel nut in het oude kampenlandschap. Ze dienden als vee- en windkering. Bovendien werden de bosjes gebruikt voor houtproductie. Dit kleinschalige kampenlandschap met verspreid staande boerderijen ontstond tussen de 14e en 17e eeuw op de overgang van de Veluwe naar het IJsseldal in het oosten.
Poel of ‘delle’
De Kraaigraaf of Blinde Beek is gegraven om de natte graslanden aan de voet van een oude oeverwal van de IJssel te ontwateren. De boerderijen en akkers liggen hoger op de oeverwal.

Fauna

In het aangrenzende moerasgedeelte komen veel kikkers en andere amfibieën voor. Omdat het bosje vrij geïsoleerd tussen de landbouwgronden ligt, gebruiken reeën het regelmatig als vluchtplaats. In de zomer wemelt het gebied rond het bosje van de sprinkhanen. De vele soorten planten bieden een goede voedselplaats voor vlinders, zoals distelvlinders, zwartsprietdikkopjes en bruin zandoogjes. Langs de poelen komen ook waterjuffers en libellen voor, zoals de weidebeekjuffer.

Flora en beheer

Het bos bestaat uit populier met een struiketage van diverse loofboomsoorten, zoals zoete kers en haagbeuk. De kruidlaag is rijk aan soorten die op vochtige, wat voedselrijkere bodems gedijen: braam, hondsdraf en gele lis. Hier komt ook het zeldzame muskuskruid voor. Na de natuurontwikkeling is in de graslanden in korte tijd een bijzondere plantengroei ontstaan, met vele soorten die het goed doen op vochtige of natte, schrale plaatsen. Hier groeien biezenknoppen, holpijp, rietorchis, brunel en, in grote hoeveelheden, grote ratelaar.

Beheer

Voornaamste doel voor de Kraaigraaf is het verhogen van de botanische waarden door een verschralingsbeheer van de graslanden. Het bos mag zich spontaan ontwikkelen.

Flora en fauna

Verschillende dieren voelen zich thuis in Zwarte Kolk. Amfibieën en libellen zijn rond de kolk te vinden. De houtwallen en bosjes zijn voornamelijk het terrein van vogels zoals buizerd, wilde eend en houtduif. De hooilanden zijn een geschikte plek voor verschillende vlindersoorten.

Planten
In de houtwallen zijn verschillende plantensoorten te vinden. Vroeg in het voorjaar groeien hier bosanemoon en speenkruid. Ook kruidachtige planten zoals valeriaan, salomonszegel en de geneeskrachtige moerasspirea zijn hier te vinden. Door de natte omgeving rond de kolk groeien hier zowel eenjarige als vaste planten zoals moeraskers, gele lis en grote egelskop.

Natuurontwikkeling

Geldersch Landschap kreeg Zwarte Kolk in 1996 in beheer. Het terrein was door langdurige bemesting niet erg rijk aan plantensoorten. Inmiddels is de grond voedselarmer gemaakt door de bemeste bovenlaag eraf te halen. Het slib is uit de kolk gebaggerd. De natuurontwikkeling in het gebied is daarmee goed op gang gekomen. Het streven is om een grote diversiteit aan soorten terug te krijgen. De graslanden worden begraasd en spontane bosontwikkeling wordt gestimuleerd.

Locatie

Zwarte Kolkstraat
Twello

Regio Veluwe – Gemeente Voorst
Verworven 1996 – Oppervlakte 29 ha

Voorzieningen

Wandelen

Bijzondere waarden
De twee natuurontwikkelingsgebieden Kraaigraaf en Zwarte Kolk behoren tot de laatste kleinschalige terreinen die zijn overgebleven na de ruilverkaveling en hebben daarom een grote betekenis voor het landschap. De landschappelijke waarden van Zwarte Kolk zijn de kolk (poel) zelf, een eikenbomenrij, houtwallen en singels en de lichte glooiing van het terrein. De waarde van Kraaigraaf bestaat uit de stroken loofbos langs een oude waterloop. De weilanden die zijn omgevormd tot moeras hebben ook landschappelijke waarde. De bospercelen hebben vooral een landschappelijk karakter. Op Zwarte Kolk liggen twee bospercelen die in potentie een hoge productiewaarde hebben. De natuurwaarden van Kraaigraaf zijn vooral erg hoog in het westelijke deel van het terrein. In de vochtige schraalgraslanden komen onder andere de Spaanse ruiter en diverse orchissen voor. Ook is Kraaigraaf een belangrijke groeiplaats voor inheemse bomen en struiken, waaronder tweestijlige meidoorn. Verder fladderen er bijzondere dagvlinders en leven er libellen, waterjuffers en de moerassprinkhaan. Op de hogere grond, de es, is de kans op verhoging van de biodiversiteit veel minder groot. Deze es is meer een landschappelijk onderdeel. De bospercelen en de houtsingels ontwikkelen zich tot percelen met landschappelijke en natuurwaarden.
Beheer in een notendop
Het beheer van de bospercelen wordt voortgezet en richt zich op behoud en versterking van de bijzondere waarden. De graslanden van Kraaigraaf worden extensief beheerd ten behoeve van de verdere ontwikkeling van blauwgraslanden en andere schrale graslandtypen. Ook de weilanden worden extensief beheerd. De poel op Zwarte Kolk is onlangs gemaaid met een maaikorf. Ons beheer is gericht op het openhouden en zichtbaar laten zijn van de poel.
Meer lezen over de volledige beheervisie te lezen. Deze gaat niet alleen over Zwarte Kolk en Kraaigraaf, maar beschrijft de visie voor het terreincluster Twello (Hunderen, Klein Noordijk, Kraaigraaf en Zwarte Kolk).
Meer lezen over de volledige beheervisie te lezen. Deze gaat niet alleen over Zwarte Kolk en Kraaigraaf, maar beschrijft de visie voor het terreincluster Twello (Hunderen, Klein Noordijk, Kraaigraaf en Zwarte Kolk).