Borkense Baan en Veenhuis

Borkense Baan landschap water
Borkense Baan waterlelie

Ontdek Borkense Baan en Veenhuis

Ooit liep hier het spoorlijntje tussen Winterswijk en Borken (D). Inmiddels is het een bijzonder natuurgebied geworden. Langs het verlaten tracé liggen bos- en heidegebiedjes met hier en daar poelen en vennen.

Borkense Baan Veenhuis beheer Ronny ter Horst

Waarom is dit natuurgebied belangrijk?

Met 25 soorten dagvlinders is dit een van de meest vlinderrijke gebieden van ons land. Rond de waterpartijen komen veel libellensoorten voor. Die worden bejaagd door de boomvalk en grauwe klauwier, die hier broeden.

Help ons dit natuurgebied te beheren

Natuur

De voormalige spoorbaan is 4 kilometer lang en vormt een groene verbinding tussen verspreid liggende bosjes in de omgeving. Op de stenige ondergrond en het zanderige talud groeien speciale plantensoorten en er leven verschillende diersoorten. De poelen in het gebied zijn volgelopen zand- en kiezelgroeven waar ooit het materiaal voor de spoorbaan werd gedolven. Ook dat is nu leefgebied voor bijzondere planten en dieren.

Borkense Baan boomstam

Planten

Op de schrale bodem van de spoorbaan groeien bijzondere plantensoorten. Ook rond de vennetjes en in de bosgebieden zijn bijzondere planten te vinden.

Soms ziet de spoorbaan geel van de bloeiende brem. Op natte delen bij de greppels groeit dotterbloem en adderwortel. Langs de oevers van de watertjes drijven pollen van veenmos met waternavel, holpijp, veenpluis en duizendknoopfonteinkruid. Aan de zuidkant van het grootste ven staat een ongeveer 140 jaar oude grove den. Deze den is het dikste exemplaar op onze terreinen.

Schraal grasland

Ook de schrale graslandjes langs de spoorbaan zijn soortenrijk. Hier groeien gevlekte orchis, moeraskartelblad, vetblad en zonnedauw. In een van de poelen groeit het vleesetende waterplantje gewoon blaasjeskruid. Dat vangt met vangblaasjes watervlooien en ander zoetwaterplankton.

Borkense Baan heide

Veenhuis

In dit kleinschalige landschap zien we een afwisseling van bosjes, hakhout en natuurgraslanden met hier en daar een pluk hei. Het maakte vroeger onderdeel uit van een groot heidegebied. Dat werd rond 1900 ontgonnen en gedeeltelijk ingeplant met grove den. Het is inmiddels uitgegroeid tot een afwisselend half natuurlijk landschap.

Locatie & voorzieningen

Locatie

Veenweg
7107 Kotten, Woold

Regio Achterhoek – Gemeente Winterswijk
Verworven 1981 – Oppervlakte 47 ha

In het gebied tussen Winterswijk en de Duitse grens liggen veel aangegeven wandel- en fietsroutes. Het ‘Kommiezenpad’ volgt oude smokkelpaden in het Duitse deel van het gebied.

Borkense Baan Veenhuis kaart

Voorzieningen

  • Wandelen
  • Fietsen

Geschiedenis

Het woeste grensgebied met Duitsland is altijd een rumoerig gebied geweest. In het landschap zijn de sporen van oorlogen en schermutselingen nog te zien.

Sikkings Landwehr

Dwars op de Borkense Baan ligt een ‘landweer’, een dubbele zandwal die als verdediging werd opgeworpen. Deze zandwal is bekend als Sikkings Landwehr. Het is waarschijnlijk een veldversterking uit de Tachtigjarige Oorlog. In het gebied rond Winterswijk zijn nog veel landweren, schansen en wallen te vinden.

Spoorlijn

Het spoorlijntje tussen Winterswijk en het Duitse Borken is tussen 1870 en 1880 aangelegd. Het enkelspoor diende als goederenverbinding tussen de havens van Groningen en Friesland met de Duitse industriegebieden. Na 1960 werd het spoor nauwelijks nog gebruikt, en in 1975 werd de lijn opgeheven.

Cultuurhistorie

Het spoor werd bij het 150-jarig bestaan van de NS geschonken aan Natuurmonumenten (2,4 kilometer) en Geldersch Landschap & Kasteelen (1,6 kilometer). In het gedeelte van GLK zijn de bielzen en de rails blijven liggen. Ze vormen een herinnering aan de cultuurhistorie van het gebied.

Sluit activiteiten
Geldersch Landschap en Kasteelen

Bezoek een kasteel

De Gelderse kastelen zijn magische poorten, elk uniek door zijn ligging, bouwstijl en rijke geschiedenis. Ze vertellen je in geuren en kleuren hoe onze voorouders leefden, soms tot wel tot 700 jaar terug. Ook rondom elk kasteel is veel te zien en beleven. Ontdek ze allemaal!

Boek je tickets

Koop hier kaarten voor je kasteelbezoek of reserveer een kasteelactiviteit.

Sluit activiteiten
Geldersch Landschap en Kasteelen

De natuur in

Bezoek een natuurgebied of landgoed

Je vindt onze 161 natuurgebieden in elke uithoek van de provincie. We beheren bijna 12.000 hectare Gelderse natuur. Van de groene Veluwe, het waterrijke Rivierengebied tot het coulissenlandschap van de Achterhoek. Laat je verrassen en ontdek de natuur bij jou in de buurt.

Kies een activiteit

Ontdek de Gelderse natuur op de manier die bij je past.