't Walfort
Ontdek ‘t Walfort
Havezate ’t Walfort en de bijbehorende boerderij Eskes liggen in het kleinschalige Achterhoekse coulisselandschap tussen Aalten en Bredevoort. Door het gebied lopen een brede beek, veel houtsingels en een prachtige oude eikenlaan.
Natuur
Dieren en planten
In dit cultuurlandschap met oude bomen en veel ondergroei vinden vooral veel vogelsoorten een plek. De weilanden in het gebied worden weinig bemest. In de boorden en de greppels groeien interessante plantensoorten.
Vogels
In het struikgewas nestelen kleine zangvogels als zwartkop, tuinfluiter en winterkoning. Ook de wielewaal, grote lijster, bosuil en zwarte specht komen hier voor. De groene specht zoekt op de schrale graslandjes en bij mierenhopen naar voedsel. Bij de beken zijn veel watervogels te vinden.
Planten
Het natte grasland wordt ecologisch beheerd en krijgt weinig mest. Dat komt plantensoorten ten goede. Langs verschillende greppelranden groeit de zeldzame koningsvaren. Er komen wilde leliesoorten als de bosgeelster voor. Ook soorten als dalkruid, salomonszegel en vogelmelk zijn hier te vinden. In de bermen van de Walfortlaan groeit veel dagkoekoeksbloem.
Wandelen & fietsen
Het huis en het gebied eromheen zijn niet toegankelijk voor het publiek. In de omgeving en bij boerderij Eskes kan wel gewandeld en gefietst worden. In het buitengebied van Bredevoort en Aalten ligt een aantal aantrekkelijke fiets- en wandelroutes.
Er zijn veel recreatieve voorzieningen in de buurt, waaronder een picknickplek en een familiecamping; zie www.campingwalfort.nl.
Locatie & voorzieningen
Locatie
Walfortlaan
7121 LJ Aalten
Regio Achterhoek – Gemeente Aalten, Bredevoort
Verworven 2003 – Oppervlakte 52 ha
Voorzieningen
-
Wandelen
-
Fietsen
-
Monumentaal gebouw
Geschiedenis
De oudste vermelding van havezate ’t Walfort is van 1402, maar de plek wordt al langer bewoond. Het huis dat we nu zien is deels uit de 16e eeuw.
De havezate staat op een plek waar vroeger een doorwaadbare plaats in de Boven Slinge lag. De beek was de verbinding tussen Aalten en de Duitse grens bij Winterswijk. Het huis, een versterkte boerderij, heeft ooit een gracht en een verdieping gehad. Die verdieping is in het begin van de 19e eeuw verdwenen. Bouwdelen zijn hergebruikt voor boerderij Eskes. Onder de havezate ligt een grote oude kelder met tongewelven.
Erfpacht
Het huis heeft veel eigenaars gehad. De laatste eigenaar, de familie Van Pallandt, verkocht het in 1958 aan de gemeente Aalten. In 2003 gaf de gemeente het in erfpacht aan Geldersch Landschap.
Wist je dat…
… stoute kinderen in de streek vroeger werden gedreigd met ‘de Dücker zal je halen’? In de buurt van havezate ’t Walfort had vrijgraaf Berend de Dücker zitting. Hij sprak recht in het gebied. De Dücker werd zeer gevreesd om zijn strenge en onverbiddelijke vonnissen. ‘De Dücker zal je halen’ betekende dan ook niet veel goeds.
Beheer
Het beheer richt zich op het behouden en versterken van het ensemble van havezate, landbouwgronden, boerderij ‘t Eskes en het Eskeshuisje. In het bos streven we naar meer afwisseling in leeftijd en structuur. Op de landbouwgronden vindt agrarisch natuurbeheer plaats.
Bijzondere waarden
Cultuurhistorisch is ’t Walfort bijzonder interessant, omdat het een compleet ensemble is met de havezate, landbouwgronden, boerderij ‘t Eskes en het Eskeshuisje. De havezate en boerderij hebben bouwkundige waarde door eeuwenoude interieurdetails.
De bodemsamenstelling van het terrein bestaat onder andere uit koopveengrond, een bodemtype dat vooral voorkomt in Utrecht en Zuid-Holland. Bijzondere vegetaties zijn de stijve zeggeassociatie en bosbiesassociatie. Er komen verschillende vleermuissoorten voor. Ook de wezel leeft in het gebied. Verder worden er nationaal belangrijke libellen aangetroffen zoals de azuurwaterjuffer, bloedrode heidelibel en de weidebeekjuffer. De bossen van ’t Walfort hebben nog steeds een productiefunctie. De landbouwgronden hebben vooral hoge natuurwaarden. Het gebied wordt druk bezocht, zowel door omwonenden als door toeristen.
Beheer in een notendop
In het beheer staat het behouden en versterken van de cultuurhistorische waarden centraal. In het bosgebied streven we naar meer afwisseling in leeftijd en structuur. Daarbij is er ruimte voor de oogst van hout. Binnen de opstanden werken we aan kleinschalige verjonging.
De graslanden die we in ons beheer hebben, maaien we jaarlijks. De landbouwgronden die verpacht zijn, worden beheerd door middel van agrarisch natuurbeheer, wat de natuurwaarden ten goede komt.
Poel
In 2010 hebben we een grasland in het oosten van ’t Walfort omgevormd tot natuurgrasland. Daarbij hebben we een poel, die mogelijk van oorsprong een eendenkooi was, heringericht tot een waterplas met vangpijpen. Deze poel beheren we door de directe omgeving jaarlijks te maaien en het maaisel af te voeren. De vangpijpen houden we vrij van opslag.
Meer lezen? Klik hieronder om de volledige beheervisie te lezen. Deze gaat niet alleen over ‘t Walfort, maar beschrijft de visie voor de terreinen ‘t Walfort en ’t Zondagsschooltje.
