Bergharen en Horssen

Natuur Wandelen Locatie & voorzieningen

Waarom is dit gebied belangrijk?

Voor dassen was dit altijd een belangrijk leefgebied. Maar onder andere door de aanwezigheid van een groot motorcrossterrein liep hun aantal de afgelopen jaren fors terug. Het crossterrein is nu gesloten, en we proberen het gebied weer zo optimaal mogelijk te maken voor dassen. Het gaat nu weer een stuk beter met de das.

Help ons dit natuurgebied te beheren

Natuurgebied

Een mooi groen landschap op een gordel van rivierduinen en bosland. Op en rond de rivierduinen leven van oudsher dassen en hier bevond zich ooit de grootste dassenburcht van West-Europa, zegt men.

Hun aantal ging eind vorige eeuw fors achteruit, vooral door schaalvergroting en intensivering van de landbouw, bejaging en een internationaal motorcrossterrein. Nu de rust al een tijd is weergekeerd, probeert Geldersch Landschap & Kasteelen dit gebied zo optimaal mogelijk te maken voor de dassenpopulatie, door bossen en hagen aan te planten en het beheer te richten op verdere ontwikkeling van natuurwaarden. Dankzij deze maatregelen gaat het niet alleen met de das stukken beter, maar ook met andere soorten.

Dieren
Wegens de grote rust is Horssen een rustplaats voor veel watervogels. Beide terreinen vormen ook een goed leefgebied voor vogels, zoals groene specht, ransuil en kleine bonte specht.
Planten
Het gebied is rijk aan plantensoorten. Natuurontwikkelingsprojecten zorgen dat zeldzame soorten weer terugkeren. De rivierduinen zijn vooral begroeid met eikenhakhout, grove den en Corsicaanse den. Karakteristiek is de gewone eikvaren op steile hellingen en kantjes. Er zijn ook schrale begroeiingen met struikheide en brem. In het bos aan de zuidzijde van het rivierduin komen koningsvaren en eikvaren voor.
Hooilanden
De hooilanden rond de plas ‘Het Goor’ in Horssen vormen in het voorjaar een veelkleurig geheel van bloeiende grassen en kruiden. Ook ten noordwesten van het rivierduin bij Bergharen wordt het grasland na natuurontwikkeling steeds soortenrijker. Hier is de uitgangssituatie voor een grote natuurlijke verscheidenheid extra gunstig. Dat is te danken aan het schone kwelwater vanuit het aangrenzende rivierduin en diepe kwel vanuit de Veluwe en Brabant. In de voorzomer bloeien hier al volop echte koekoeksbloemen en pinksterbloemen.

In dit kleinschalige cultuurlandschap zijn diverse interessante wandelroutes uitgezet. De ‘Berg van Bergharen’ is een heerlijk wandel-, fiets- en paardrijdgebied. Honden mogen aangelijnd mee. Een groot gedeelte van de ‘Berg van Bergharen’ is aangewezen als losloopgebied voor honden. Informatie hierover staat op de openstellingsborden.

Locatie

Elzendweg
6617 AW Bergharen, Horssen

Regio Rivierengebied – Gemeente Wijchen, Druten
Verworven 1994 – Oppervlakte 215 ha

Hondenlosloopgebied Bergharen

Ruiter- en menroute Landgoed Bergharen en Hernen

Voorzieningen

Wandelen
Wandelroute
Honden-losloopgebied
Fietsen
Ruiterroute
Horeca

Het rivierengebied is altijd een prima plek geweest om te leven. De eerste mensen in dit gebied woonden op de stroomruggen en de rivierduinen.

In de buurt van Bergharen en Horssen zijn veel overblijfselen gevonden van vroegere bewoning, vooral aardewerk daterend vanaf de bronstijd tot aan de late middeleeuwen. In de middeleeuwen werd met een primitieve bedijking begonnen en ontstonden er dorpen op plaatsen waar wegen samenkomen. De bedijking rond het Land van Maas en Waal was in de eerste helft van de 14e eeuw voltooid. De dijkring was gesloten.

Ontwatering

Vanaf die tijd begonnen mensen ook met de ontginning van de kommen. Er werden weteringen gegraven die het water uit de lage kommen moesten afvoeren. De ontwatering werd bemoeilijkt door kwel uit de hogere zandgronden en de hoger gelegen Waal. Omdat de kommen zo nat waren, werden ze vooral gebruikt als hooiland. Op de hogere delen lagen de akkers, weiden en boomgaarden en bevond zich de bebouwing.

Veranderingen

Door verdergaande verbetering van de ontwatering sinds de Tweede Wereldoorlog werd het mogelijk in de kommen akkerbouw te bedrijven. Ook zijn er boerderijen gebouwd en populierenbossen geplant. Het landschap is daardoor ingrijpend van karakter veranderd. Dat is ten koste gegaan van de natuurwaarden van de vochtige hooilanden. De aanleg van de A50/A73 en andere wegen en industrieterreinen rond Bergharen hebben het landschap verder aangetast.

Natuurwaarden
In Bergharen en Horssen staan de natuurwaarden binnen het kleinschalige cultuurlandschap voorop. We streven naar afwisselende bossen, waar veel planten- en diersoorten zich thuis voelen. Rondom Het Goor in Horssen willen we het rustig houden voor watervogels en andere dieren. Daarnaast streven we ernaar dat de das zich in Bergharen weer thuis gaat voelen. Hopelijk kan er dan in de toekomst een nieuwe, grote dassenstad ontstaan.