Vuursteenberg

Natuur In het gebied Wandelen Excursies Locatie & voorzieningen

Waarom is dit natuurgebied belangrijk?

Dit gebied is rijk aan roofvogels zoals de buizerd, havik en sperwer. Roofvogels staan aan de top van de voedselketen. Een gezonde populatie van roofvogels betekent dat het met de kleinere dieren in het gebied ook goed gaat.

Help ons dit natuurgebied te beheren

Dit was vroeger een uitgestrekt heidegebied. Daar zijn hier en daar in de begroeiing nog sporen van te vinden. Langs de bredere paden in het gebied is bijvoorbeeld nog struikheide en schapenzuring te vinden. In het gebied komen hier en daar nog drie soorten heide voor: struikhei, dophei en kraaihei.

Het gebied grenst aan de Wezepse Heide. Door delen van het vrij eentonige naaldhout te kappen is de overgang naar de heide weer natuurlijker gemaakt. Ook in het gebied zelf wordt gewerkt aan meer variatie en afwisseling met loofhout. Het planten van bomen gaat erosie tegen en zorgt voor meer variatie in het bos.

Dieren

De Vuursteenberg is onderdeel van de vrije wildbaan van de Veluwe. Er is altijd kans op een ontmoeting met het grofwild. Er komen ook bijzondere vogelsoorten in het gebied voor, zoals de boompieper en de houtsnip.
De snelweg die door het gebied loopt is voor veel dieren niet te passeren. Dit is een risico, want mochten er om bepaalde redenen veel dieren sterven, dan kan het verlies niet worden aangevuld door dieren van elders op de Veluwe. Zo kunnen populaties te klein worden om te overleven.

Landschap

De 26 meter hoge heuvel waar het gebied naar vernoemd is, is deel van een oud smeltwaterterras. Dat is in de voorlaatste ijstijd ontstaan door smeltwater dat tussen het ijs en de stuwwal stroomde. De heuvel bestaat uit puin dat door het ijs werd aangevoerd en materiaal van de stuwwal zelf. In de laatste ijstijd is veel zand weggespoeld en bleef deze grind- en steenrijke heuvel achter.

Geboortebos

In het gebied ligt een ‘geboortebos’. Tussen 2001 en 2006 is hier voor ieder pasgeboren kind in Hattem een eikenboompje geplant. Het planten van bomen maakt onderdeel uit van het beheer van het gebied. Dat is erop gericht om het geologische monument van de Vuursteenberg te bewaren en de natuurwaarde van het gebied te verhogen.

Wandelroute

Door het gebied loopt een uitgestippelde wandelroute van 2,5 kilometer (de rode route). Tijdens een wandeling kun je onder andere genieten van veel verschillende soorten struiken, zoals de lijsterbes, meidoorn, blauwe bosbes, braam, vlier, kamperfoelie en het Amerikaanse krentenboompje. Deze verschillende soorten struiken zorgen voor een grote diversiteit aan insecten, vogels en andere dieren.
Verder groeien er veel soorten kruiden en bloemen op de Vuursteenberg, zoals sint-janskruid, jacobskruiskruid, brunel, bijvoet, wilde peen en vogelwikke.

Locatie

Voskuilersteeg
8094 PA Hattemerbroek

Regio Veluwe – Gemeente Hattem, Oldenbroek
Verworven 1989 – Oppervlakte 104 ha

Hondenlosloopgebied Vuursteenberg

Voorzieningen

Wandelen
Honden losloopplaats
Fietsen

De Vuursteenberg maakte lang deel uit van de uitgestrekte heidevelden van de Noordoost-Veluwe. Hier en daar zijn opmerkelijke sporen van menselijk gebruik te vinden.

Als u goed kijkt ziet u in het bos ‘winputjes’ voor grind. Hier werd grind uitgegraven. In het gebied ligt ook een akker. Hier werd in de Tweede Wereldoorlog en de jaren daarna tabak geteeld.

Bosaanplant

Het gebied heeft altijd ver van de bewoonde wereld gelegen. Daardoor is het nooit intensief gebruikt. Na het verdwijnen van de schaapskuddes is het gebied in de tweede helft van de 19e eeuw geleidelijk bebost. De vele paden en wegen in het gebied werden met berkensingels beplant.

Bijzondere waarden
De Vuursteenberg bevindt zich op de stuwwal van de Noordwest-Veluwe. Het westelijke gedeelte van het terrein ligt op een smeltwaterterras tussen Nunspeet en Hattem. Hoewel het smeltwaterterras sterk is aangetast, is het een van de weinige smeltwaterrassen die in Nederland nog beleefbaar zijn en daardoor is dit fenomeen van nationaal belang. De Vuursteenberg en omgeving is rijk aan korstmossen, waaronder baardmossen. Internationaal belangrijke dieren die hier voorkomen zijn de boommarter, de hazelworm en de zandhagedis.
Cultuurhistorische waarde
De belangrijkste cultuurhistorische waarde van het gebied zijn de voormalige tabaksvelden. De verwachting is dat er nog sporen uit het verleden zijn, zoals transportroutes over de Veluwe naar het noorden, maar deze zijn nog niet bekend. Het grootste deel van het bos bestaat uit de Corsicaanse en grove den. Op het noordelijke deel ligt een strook bos waar altijd coulissekap is toegepast. Bij deze beheermethode worden er strooksgewijs banen geveld waarbij de breedte van deze stroken ongeveer gelijk is aan die van de stroken waarop de bomen blijven staan. Op de open stroken worden nieuwe boompjes aangeplant. Na een aantal jaren worden de oude stroken geveld en opnieuw beplant.
Beheer
Het bosbeheer wordt volgens de principes van geïntegreerd bosbeheer uitgevoerd. Er is veel opslag van Amerikaanse vogelkers, die we proberen in te perken. De strook met coulissekap houden we in stand gezien de cultuurhistorische waarde van deze beheermethode. De heideveldjes worden verder ontwikkeld door te maaien met nabeweiding door schapen. Momenteel verkennen we de mogelijkheden voor versterking van de ecologische verbindingen langs de (snel)wegen.