Pronken met je planten

Van oudsher pronkten de bewoners van het kasteel Rosendael met planten die uit verre oorden afkomstig waren. Het aantal en de diversiteit aan exotische plantensoorten vormde een graadmeter voor het aanzien en het welzijn van de bewoners.

Nog steeds hebben we een mooie en uitgebreide kuipplantencollectie op landgoed Rosendael. Deze collectie voelt voor mij als een soort van erfenis, die ik op mijn beurt weer goed probeer over te dragen. Van mei tot half oktober/begin november sieren onder andere citrussen, agapanthussen, palmen, olijf, oleander, koraalstruik en granaatappel het voorplein. Het zijn echte blikvangers, die je als bezoeker aan het kasteel of park kunt bewonderen. Ook voor mij blijft het bijzonder om ze elke dag te mogen verzorgen. Ik geniet er altijd van.

Oranjerie

De (sub)tropische planten kunnen natuurlijk nauwelijks vorst verdragen. Daarom overwinteren ze bij kasteel Rosendael in de oranjerie. Die naam is afkomstig van het oudhollandse woord oranjeboom.
Leuk om te weten: tegenwoordig wordt de oranjeboom ‘bittere sinaasappel’ genoemd. Deze citrussen werden niet gehouden om uit de hand op te eten. Ze werden vooral geteeld voor de status. Je kunt er ook jam, parfum (van de bloesem) en likeur van maken. Rosendael bezit meerdere prachtige historische oranjebomen.

Het binnenklimaat in de oranjerie luistert nauw: tussen de 5 tot 12 graden. Zo kunnen de planten in ruststand komen. De grote, lichte ramen die gericht zijn op het zuiden, zijn vooral voor bladhoudende planten zoals citrussen belangrijk. Deze krijgen van mij een goede lichte plek in de oranjerie. Ze krijgen wekelijks een beetje water, maar dat is niets in vergelijking met de hoeveelheden water die er op een droge zomerdag in de kuipen verdwijnen. In de lente kunnen we de rolluiken sluiten zodat het koel blijft.

Wederopbouw

In 1990 had GLK de financiële middelen om de oranjerie op de fundamenten van de oorspronkelijke oranjerie uit 1837 bouwen. Die was tijdens de Slag om Arnhem in een bouwval veranderd. Alleen de dikke achtermuur was overgebleven, de rest staat er pas dertig jaar. Ik vind het een prachtig gebouw geworden!

We hadden toen al een paar sinaasappelboompjes, waarvan de oudste al wel ruim honderd jaar oud is. Bijzonder toch? De rest hebben we de afgelopen jaren vooral ontvangen van particulieren die niet meer wisten wat ze met hun uit de kluiten gegroeide palm of olijf moesten doen. Misschien hebben we sinds 1990 drie planten gekocht. De rest zijn schenkingen of exemplaren uit eigen kweek. De oranjerie is dus vooral een soort rusthuis voor tropische en subtropische planten waarvoor ik goed probeer te zorgen.

In het voorjaar worden de kuipplanten naar buiten gereden, waar ze binnen de kortste keren uitlopen. De oranjerie kan dan weer worden gebruikt als fijne plek voor een hapje en een drankje met spectaculair uitzicht. Dat blijft genieten! 

Thies Koggel is meewerkend voorman – hovenier op landgoed Rosendael, landgoed Biljoen en huis
Zypendaal